Những kiến thức cơ bản về Chứng khoán (Phần 1)

1.Tại sao nên đầu tư vào Cổ phiếu?

Thứ nhất, đầu tư vào Cổ phiếu là bạn có thể làm chủ những công ty tốt. Và thứ hai, trong các loại hình đầu tư, đầu tư Chứng khoán luôn cho hiệu suất sinh lời cao nhất.

Bạn mua 100 cổ phiếu VNM, dù chỉ là số lượng nhỏ nhưng bạn đang sở hữu một phần của "Công ty cổ phần sữa Việt Nam". Là người sở hữu công ty, bạn không cần phải cho bò ăn, không cần đi vắt sữa bò, không cần mở đại lý bán sữa, không phải quản lý tài sản công ty, cân đối tài chính... Ấy thế mà cuối năm bạn vẫn được hưởng cổ tức 15%-20%, lấy từ lợi nhuận kinh doanh của Vinamilk. Thật tuyệt, không phải làm gì mà vẫn có lợi nhuận cơ đấy! Khi bạn không còn hứng thú với VNM nữa bạn có thể bán 100 cổ phiếu đó cho người khác, thật tiện lợi phải không? Đó là lý do tại sao nên đầu tư vào Cổ phiếu. Đầu tư vào Cổ phiếu khiến bạn trở thành ông chủ, chứ không phải người làm thuê.

Bây giờ chúng ta hãy cùng xem trong thời gian trung bình 1 năm, lĩnh vực đầu tư nào mang lại lợi nhuận cao nhất:

- Chứng khoán: Trung bình mỗi năm (kể cả những năm khủng hoảng) TTCK đều có 2 sóng lên, nếu mua vào đúng sóng sẽ cho lợi nhuận từ 20%-50%. Trung bình là 35% một năm.

- Vàng: Trung bình 20% một năm.

- USD: Trung bình 12% một năm.

- Gửi tiết kiệm: Trung bình 16% một năm.

- Trái phiếu: Trung bình 11% một năm.

Trong khi đó lạm phát nước ta trung bình 1 năm là 15%, có nghĩa là nếu đầu năm bạn có 100 triệu thì đến cuối năm số tiền đó chỉ đáng giá 86 triệu. Để không bị "mất tiền" thì từ 100 triệu của bạn phải đầu tư vào nơi nào cho lãi suất lớn hơn 15%.

Dựa vào thống kê phía trên thì chỉ có đầu tư vào Chứng khoán, vàng, và gửi tiết kiệm mới cho lợi nhuận lớn hơn 15%/năm. Và đầu tư vào Chứng khoán là cho lãi suất cao nhất.

Dưới đây là thống kê so sánh mức độ sinh lời của các loại hình kinh doanh từ năm 1926-2010:

Đường màu xanh thể hiện mức lợi nhuận đầu tư vào Cổ phiếu, các màu còn lại là Vàng, USD, Trái phiếu các loại.

2.Tại sao lại sinh ra Thị trường chứng khoán?

Các công ty muốn bạn mua cổ phiếu của họ vì họ có thể dùng số tiền của bạn để mua máy móc mới, phát triển sản phẩm mới, và mở rộng kinh doanh. Số tiền đầu tư của bạn sẽ làm cho công ty mạnh hơn. Nhưng công ty phát hành cổ phiếu bằng cách nào?

Giả sử tôi là chủ sở hữu công ty VNM, tôi muốn phát hành cổ phiếu của mình để bán cho những nhà đầu tư quan tâm đến công ty của tôi. Dĩ nhiên mục đích là bổ xung nguồn vốn để phát triển công ty. Tôi quyết định sẽ phát hành 10 cổ phiếu, mặc dù tôi có thể phát hành 100 cổ phiếu, hay thậm chí 1 triệu cổ phiếu đều được, số lượng cổ phiếu không quan trọng. Điều duy nhất mà các nhà đầu tư quan tâm là họ sẽ được sở hữu bao nhiêu % cổ phần trong công ty. Tôi giữ 6 cổ phiếu cho mình, và bán 4 cổ phiếu còn lại cho 4 người khác với giá 1 triệu/cp. Sau phi vụ này, tôi sở hữu 60% của VNM và 40% còn lại thuộc về các cổ đông lớn. Đây hoàn toàn là hợp đồng bí mật giữa các cổ đông. Bạn chưa thể tìm được thông tin về công ty VNM trên bất kỳ tờ báo nào cả.

Sau một thời gian kinh doanh, tôi thấy rằng để công ty có thể phát triển mạnh hơn nữa thì tôi phải tăng thêm lượng vốn đầu tư vào VNM. Tôi quyết định sẽ bán cổ phiếu VNM ra công chúng. Tôi mang hồ sơ công ty đến nhờ tư vấn từ công ty chứng khoán FPTS, họ quyết định sẽ thực hiện một nghiệp vụ gọi tắt là IPO (initial public offering) - đợt phát hành cổ phiếu đầu tiên ra công chúng. Tôi nói với họ là tôi muốn tăng vốn lên 1 tỷ, họ tư vấn ngay cho tôi là sẽ phát hành 500.000 cổ phiếu với giá 2000 đồng/cp. Nếu số cổ phiếu IPO đó không được các nhà đầu tư mua hết thì FPTS sẽ đứng ra mua số còn lại. Sau đó FPTS có quyền bán cho người khác với mức giá nào cũng được. Thị trường mà những nghiệp vụ trên được thực hiện gọi là : Thị trường sơ cấp.

Số cổ phiếu còn lại mà FPTS bán chưa hết sẽ được đem tới giao dịch ở thị trường khác gọi là : Thị trường thứ cấp. Thị trường này là nơi mua bán cổ phiếu của tất cả các công ty đã đăng ký niêm yết. Tại đây thị giá cổ phiếu VNM có thể biến động thay đổi từng ngày tùy theo cung cầu thị trường, nhưng không hề ảnh hưởng đến số tiền của tôi đã huy động được ở Thị trường sơ cấp. Tôi cũng chẳng cần quan tâm đến giá của VNM hiện đã tăng lên 10.000 hay giảm xuống còn 1000 đồng. Việc của tôi là dùng số tiền thu được từ IPO để mua thêm bò, xây thêm nhà xưởng, mở rộng đại lý... Việc theo dõi giá lên, giá xuống của VNM thuộc về những người khác, những người này kiếm lợi nhuận dựa vào biến động giá lên xuống của VNM. Họ được gọi là các Investor (nhà đầu tư) hoặc Trader (nhà đầu cơ).

Thị trường thứ cấp còn được gọi là Stock Market, nói nôm na theo tiếng Việt là Chợ chứng khoán. Như đã nói ở trên, TTCK hay Chợ chứng khoán đã được sinh ra từ nhu cầu trao đổi, mua bán cổ phiếu giữa các nhà đầu tư và đầu cơ. Ở Việt Nam có 2 Chợ chính: HOSE - sàn Hồ Chí Minh và HNX - sàn Hà Nội.

-Sàn HOSE chuyên niêm yết các cổ phiếu có vốn hóa lớn + trung bình.
-Sàn HNX chuyên niêm yết các cổ phiếu có vốn hóa vừa + nhỏ.

Xem :  Những kiến thức cơ bản về Chứng khoán (Phần 2)
           Những kiến thức cơ bản về Chứng khoán (Phần 3)
           Những kiến thức cơ bản về Chứng khoán (Phần 4)