HƯỚNG DẪN NHÀ ĐẦU TƯ THAM GIA GIAO DỊCH TẠI TRUNG TÂM GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN HÀ NỘI

I. Các loại chứng khoán giao dịch tại TTGDCK Hà Nội

- Cổ phiếu

- Trái phiếu

- Các loại chứng khoán do UBCKNN cấp phép.

II. Quy định chung

1. Thời gian giao dịch:

Các phiên giao dịch tại Trung tâm giao dịch Chứng khoán Hà Nội sẽ được tổ chức các ngày thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần, trừ ngày nghỉ theo quy định trong Bộ Luật lao động.

2. Giá tham chiếu:

a. Giá tham chiếu của cổ phiếu đang giao dịch là bình quân gia quyền của các giá giao dịch thực hiện theo phương thức khớp lệnh của ngày giao dịch gần nhất trước đó.

b. Trường hợp cổ phiếu mới được niêm yết, trong ngày giao dịch đầu tiên TTGDCKHN chỉ nhận lệnh mua và lệnh bán chứng khoán và không áp dụng biên độ dao động giá. Nếu trong ngày giao dịch đầu tiên không có giá khớp lệnh thì giá tham chiếu sẽ được xác định trong ngày giao dịch kế tiếp cho đến khi giá giao dịch được xác lập trên hệ thống.

c. Trường hợp chứng khoán bị tạm ngừng giao dịch trên 25 phiên giao dịch khi được giao dịch trở lại thì giá tham chiếu được xác định tương tự quy định tại khoản 2 Điều này.

d. Trường hợp giao dịch chứng khoán không được hưởng cổ tức và các quyền kèm theo, giá tham chiếu tại ngày không hưởng quyền được xác định theo nguyên tắc lấy giá bình quân của ngày giao dịch gần nhất điều chỉnh theo giá trị cổ tức được nhận hoặc giá trị của các quyền kèm theo.

e. Trường hợp tách hoặc gộp cổ phiếu, giá tham chiếu tại ngày giao dịch trở lại được xác định theo nguyên tắc lấy giá bình quân của ngày giao dịch trước ngày tách, gộp điều chỉnh theo tỷ lệ tách, gộp cổ phiếu.

f.   Trong một số trường hợp cần thiết, TTGDCKHN có thể áp dụng phương pháp xác định giá tham chiếu khác sau khi được UBCKNN chấp thuận.

-    Biên độ giao động: Cổ phiếu +/-7%; trái phiếu không quy định.

-    Giới hạn giao động giá đối với cổ phiếu được xác định như sau:

+  Giá tối đa (giá trần) = Giá tham chiếu + (giá tham chiếu x 7%)

+  Giá tối thiểu (giá sàn) = Giá tham chiếu – (Giá tham chiếu x 7%)

3. Phương thức giao dịch

TTGDCKHN tổ chức giao dịch tất cả các loại chứng khoán niêm yết trên TTGDCKHN thông qua hệ thống giao dịch theo 2 phương thức: Phương thức khớp lệnh liên tục và Phương thức thoả thuận.

III. Hướng dẫn giao dịch trên TTGDCKHN

A.   Giao dịch khớp lệnh liên tục

1. Phương thức khớp lệnh liên tục: là phương thức giao dịch được hệ thống giao dịch thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch.

2. Hình thức thanh toán:  Thanh toán bù trừ đa phương với ngày thanh toán là T+3

3. Đơn vị yết giá: 100 đồng

4. Đơn vị giao dịch: 100 cổ phiếu.

5. Nội dung và nguyên tắc khớp lệnh

5.1 Hệ thống giao dịch thực hiện so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán theo nguyên tắc thứ tự ưu tiên về giá và thời gian, cụ thể như sau:

-    Ưu tiên về giá:

+    Lệnh mua có mức giá cao hơn được ưu tiên thực hiện trước.

Ví dụ: có hai lệnh (lệnh 1 và lệnh 2) mua cùng lọai cổ phiếu A được nhập vào hệ thống; lệnh 1 mua với giá 70 nghìn/cổ phiếu, lệnh 2 mua với giá 72 nghìn/cổ phiếu. Do giá mua cao hơn lệnh 1 nên lệnh 2 sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

+    Lệnh bán có mức giá thấp hơn được ưu tiên thực hiện trước.

Ví dụ: có hai lệnh (lệnh 1 và lệnh 2) bán cùng lọai cổ phiếu A được nhập vào hệ thống; lệnh 1 bán với giá 70 nghìn/cổ phiếu, lệnh 2 bán với giá 72 nghìn/cổ phiếu. Do giá bán thấp hơn lệnh 2 nên lệnh 1 sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

-        Ưu tiên về thời gian:

+    Trường hợp các lệnh mua hoặc lệnh bán có cùng mức giá thì lệnh nhập vào hệ thống giao dịch trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

Ví dụ: có hai lệnh (lệnh 1 và lệnh 2) bán cùng lọai cổ phiếu A với cùng giá bán là 72 nghìn /cổ phiếu, lệnh 1 nhập vào lúc 9h00 và lệnh 2 nhập vào lúc 9h02’. Do được nhập vào hệ thống trước nên lệnh 1 sẽ được ưu tiên thực hiện trước lệnh 2.

+    Trường hợp lệnh mua và lệnh bán cùng thoả mãn nhau về giá thì mức giá thực hiện là mức giá của lệnh được nhập vào hệ thống trước.

Ví dụ: Vào 9h30 Lệnh 1 bán 1,000 cổ phiếu A với giá 70 nghìn/cổ phiếu được nhập vào hệ thống. Sau đó lúc 9h33’, lệnh 2 mua 1,000 cổ phiếu A với giá 72 nghìn/cổ phiếu. Lệnh 1 và lệnh 2 được thực hiện ở mức giá là 70 nghìn/cổ phiếu.

◘ Lưu ý: Các lệnh sau khi sửa hoặc hủy sẽ mất quyền ưu tiên về thời gian vì thời gian lúc đó sẽ là thời gian khi lệnh sửa hoặc hủy được chấp nhận và nhập vào hệ thống chứ không phải là thời gian của lệnh gốc đã đặt.

-    Lệnh giao dịch có thể được thực hiện toàn bộ hoặc một phần theo bội số của đơn vị giao dịch.

5.2 Lệnh giao dịch:

-    Lệnh giao dịch theo phương thức khớp lệnh là lệnh giới hạn.

-    Lệnh giới hạn có hiệu lực kể từ khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch cho đến khi lệnh bị huỷ bỏ hoặc cho đến khi kết thúc phiên giao dịch.

5.3 Nội dung của lệnh giao dịch:

-    Số hiệu lệnh

-    Lệnh mua, lệnh bán

-    Mã chứng khoán

-    Khối lượng chứng khóan

-    Giá chứng khóan

-    Số hiệu tài khoản của nhà đầu tư.

6.  Sửa huỷ lệnh giao dịch khớp lệnh:

Trong thời gian giao dịch khớp lệnh liên tục, khách hàng được phép yêu cầu Công ty thực hiện việc sửa (sửa giá) và hủy lệnh mà mình đã đặt (với điều kiện lệnh đó chưa khớp hoặc phần chưa được khớp của lệnh).

Lưu ý: Trong khi nhận yêu cầu sửa lệnh (sửa giá tăng lên để mua được chứng khoán) từ khách hàng, nhân viên giao dịch cần kiểm tra lại tài khoản tiền của khách hàng xem có đủ để thực hiện lệnh không. Nếu trường hợp số tiền trong tài khoản không đủ, nhân viên giao dịch có thể yêu cầu khách hàng bù thêm tiền hoặc đặt giá thấp xuống (nếu như khách hàng muốn giảm khối lượng mua thì phải chuyển sang huỷ lệnh cũ và đặt lại lệnh mới vì TTGDCKHN không cho phép sửa khối lượng). Nếu khách hàng không thực hiện đúng các yêu cầu trên, nhân viên giao dịch có quyền từ chối thực hiện lệnh đó của khách hàng.

B.   Giao dịch thỏa thuận

1. Phương thức thoả thuận: là phương thức giao dịch trong đó các Công ty chứng khoán thành viên tự thoả thuận với nhau về các điều kiện giao dịch và được đại diện giao dịch của Công ty nhập thông tin vào hệ thống giao dịch của TTGDCKH  để xác nhận giao dịch này.

2.   Hình thức thanh toán:

+ Giao dịch có khối lượng từ 5000 cổ phiếu đến < = 100.000 cổ phiếu áp dụng hình thức thanh toán bù trừ đa phương với thời gian thanh toán là T+3.

+ Các giao dịch thỏa thuận từ 100.000 cổ phiếu trở lên thực hiện thanh toán trực tiếp với thời gian thanh toán là T+1.

3. Đơn vị yết giá: Không quy định.

4. Đơn vị giao dịch: Không quy định. Áp dụng khối lượng giao dịch tối thiểu đối với giao dịch thỏa thuận là 5000 cổ phiếu.

5. Lệnh chào giao dịch thoả thuận:

5.1  Trong thời gian giao dịch, nếu như khách hàng chưa có đối tác để thực hiện giao dịch thì khách hàng sẽ yêu cầu Công ty tìm đối tác bằng cách viết phiếu lệnh mua/bán (sẽ được hướng dẫn cụ thể tại quầy giao dịch hoặc qua điện thoại). Sau đó đại diện giao dịch của Công ty sẽ nhập lệnh chào mua hoặc chào bán chứng khoán theo phương thức giao dịch thỏa thuận vào hệ thống giao dịch của TTGDCKHN để tìm đối tác cho khách hàng. Nếu tìm được đối tác, đại diện giao dịch sẽ thông báo về Công ty và Công ty sẽ thông báo lại cho khách hàng. Trường hợp giao dịch được xác định thì sẽ tiếp tục tiến hành theo các quy định về giao dịch thỏa thuận của TTGDCKHN đã ban hành. Nếu khách hàng đã có đối tác thì Công ty sẽ đóng vai trò làm trung gian thực hiện giao dịch cho khách hàng (khách hàng có thể yêu cầu Công ty thực hiện lệnh trực tiếp tại quầy giao dịch hoặc qua điện thoại với các phiếu lệnh đã được in sẵn tại Công ty).

5.2  Nội dung lệnh chào giao dịch thoả thuận do đại diện giao dịch nhập trên hệ thống giao dịch bao gồm:

-  Mã chứng khoán

-  Khối lượng

-  Giá

- Lệnh chào mua hoặc bán

- Số điện thoại liên hệ.

5.3 Lệnh chào giao dịch thỏa thuận có thể gửi đến cho một đối tác hoặc cho toàn bộ thị trường theo yêu cầu của nhà đầu tư. Trường hợp nhà đầu tư không nêu yêu cầu cụ thể thì lệnh này phải gửi đến toàn bộ thị trường.

6.  Nguyên tắc thực hiện giao dịch thỏa thuận:

Giao dịch thỏa thuận tại TTGDCKHN được thực hiện theo nguyên tắc bên bán  nhập lệnh giao dịch vào hệ thống và bên mua xác nhận giao dịch thoả thuận.

7.  Sửa, hủy lệnh giao dịch thỏa thuận:

-    Giao dịch thoả thuận trên hệ thống giao dịch không được phép huỷ bỏ.

-    Trong thời gian giao dịch, trường hợp đại diện giao dịch nhập sai giao dịch thỏa thuận của khách hàng, đại diện giao dịch được phép sửa giao dịch thỏa thuận nhưng phải xuất trình lệnh gốc của khách hàng; phải được bên đối tác và TTGDCKHN chấp thuận việc sửa giao dịch thoả thuận đó. Việc sửa giao dịch thoả thuận của thành viên phải tuân thủ Quy trình sửa lệnh giao dịch thỏa thuận do TTGDCKHN ban hành.

C.   Giao dịch chứng khoán lô lẻ

1. Giao dịch lô lẻ là giao dịch cổ phiếu có khối lượng từ 1 đến 99 cổ phiếu, được thực hiện trực tiếp giữa khách hàng với Công ty theo nguyên tắc thoả thuận về giá nhưng không vượt quá giới hạn dao động giá theo quy định so với giá tham chiếu của ngày giao dịch gần nhất của cổ phiếu đó trên TTGDCKHN.

2. Giao dịch trái phiếu có khối lượng từ 1 đến 99 trái phiếu (lô lẻ) được thực hiện trực tiếp giữa khách hàng với Công ty theo nguyên tắc thoả thuận về giá.

Khi có yêu cầu của khách hàng Công ty sẽ mua lại cổ phiếu hoặc trái phiếu lô lẻ của khách hàng.

D.   Giao dịch Trái phiếu

1. Đơn vị và khối lượng giao dịch:

1.1  Đơn vị giao dịch (lô chẵn) đối với giao dịch khớp lệnh trái phiếu là 100 trái phiếu.

1.2  Không quy định đơn vị giao dịch đối với giao dịch thoả thuận trái phiếu. Khối lượng giao dịch tối thiểu đối với giao dịch thoả thuận trái phiếu là 1,000 trái phiếu.

1.3  TTGDCKHN quyết định thay đổi lô giao dịch khi cần thiết sau khi được UBCKNN chấp thuận.

2. Đơn vị yết giá:

Không quy định đơn vị yết giá đối với giao dịch trái phiếu.

3. Giới hạn dao động giá:

Không quy định giới hạn dao động giá đối với giao dịch trái phiếu (giao dịch không biên độ).

4.  Hình thức thanh toán: Giao dịch Trái phiếu được thực hiện theo kết quả bù trừ đa phương với ngày thanh toán là T+1.

5. Các quy định về giao dịch:

Các quy định khác về giao dịch đối với trái phiếu tương tự như đối với cổ phiếu.