Phát hành trái phiếu quốc tế: Mấu chốt vẫn là tài sản đảm bảo

Ông Trần Tài, Giám đốc quản lý danh mục đầu tư của quỹ Asiavantage Global chia sẻ về làn sóng phát hành trái phiếu quốc tế năm 2012 của các doanh nghiệp trong nước.

Các doanh nghiệp và ngân hàng Việt nam có kế hoạch phát hành 2,3 tỷ USD trái phiếu trong năm 2012, tăng mạnh so với năm 2011. Theo ông liệu sẽ có một làn sóng huy động trái phiếu quốc tế trong năm nay ?

Hiện nay, huy động vốn trong nước gần như là không thể bởi giá cổ phiếu thấp, nhà đầu tư hầu như không có tiền, còn nguồn vốn qua ngân hàng bị chặn lại do hạn chế tăng trưởng tín dụng và lãi suất ở mức cao…Do đó huy động vốn quốc tế có thể là một lựa chọn khác của các doanh nghiệp nhưng cũng phải nói thêm rằng do phần lớn các các doanh nghiệp Việt Nam có quy mô nhỏ nên số doanh nghiệp có thể áp dụng hình thức này là rất ít.

Ông đánh như giá thế nào về khả năng thành công của các kế hoạch huy động vốn này?

Không thể dự báo về kết quả các đợt phát hành này tuy nhiên nhìn vào con số 2,3 tỷ USD có đến 1,6 tỷ của các ngân hàng còn lại 700 triệu của MSN, VIC và PVD. Đối với các ngân hàng, việc huy động vốn trên thị trường quốc tế là rất bình thường, do các ngân hàng của chúng ta còn nhỏ nên con số huy động có vẻ lớn.

Có lẽ kết quả đợt chào bán đang được tiến hành của Vietinbank sẽ nói nên khả năng thành công các đợt phát hành tiếp theo của Vietcombank và ACB. Đối với các doanh nghiệp thì MSN đã huy động được 235 triệu USD từ các đối tác vốn là cổ đông còn VIC đã hoàn thành hơn một nửa kế hoạch (185/300 triệu USD).

Mới đây Vincom (VIC) đã huy động được 185 triệu USD lãi suất coupon chỉ 5%. Đây có phải là mức lãi suất thấp ?

Đối với người mua, trái phiếu chuyển đổi của VIC là một sản phẩm option theo kiểu Mỹ (American-style Option), tức là trái chủ có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu bất cứ lúc nào (ở đây là sau 41 ngày). Điều này mang lại tính chủ động cao trong trường hợp trái chủ thấy có lãi, sẽ chuyển đổi ngay mà không cần chờ đợi tới ngày đáo hạn.

Theo chúng tôi, bên mua đã định giá chi phí vốn theo công thức: Risk 5 years (rủi ro trong 5 năm) + Premium (phần bù rủi ro) + IRS (hoán đổi lãi suất). Qua số liệu từ Bloomberg và tham khảo một số ngân hàng (VPbank,HSCB) chúng tôi có thấy CDS 5 năm của Việt Nam hiện ở mức 275 điểm (~ 2.75%), Premium khoảng 1% và IRS khoảng 1.2%. Như vậy, chi phí vốn là 2.75%+1%+1.2% bằng 4.95%. Có thể nói bên mua đạt được coupon chỉ 5% là rất có lợi trong thương vụ này.

Theo ông các yếu tố cần để doanh nghiệp phát hành thành công trái phiếu quốc tế là gì?

Điều kiện cần là quy mô doanh nghiệp phải lớn tương ứng với số vốn huy động, doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai. Ngoài ra uy tín, sự minh bạch và cả mức độ hội nhập là điều kiện được xem xét kỹ lưỡng.

Điều kiện đủ là cấu trúc sản phẩm (structure) phải hấp dẫn. Rõ ràng người mua không chỉ mua một mình trái phiếu chuyển đổi, mà họ sẽ phải mua thêm một hợp đồng bảo hiểm (CDS) của công ty phát hành (thường một trong những ngân hàng đang nắm tài sản công ty phát hành trái phiếu sẽ bán sản phẩm này). Trong trường hợp nếu chủ nợ không đủ khả năng chi trả thì ngân hàng đó sẽ trả tất cả chi phí thương vụ này và họ sẽ xử lý tài sản đảm bảo của công ty đó.

Về cơ bản người mua các sản phẩm tài chính đều phải tự bảo vệ chính họ, nên chắc chắn họ sẽ không bao giờ mua một sản phẩm rủi ro không được bảo hiểm rủi ro (hedging). Người mua sẽ nằm ở thế không thể thua, vì vậy trong cấu trúc của giao dịch này mấu chốt vẫn là phải có tài sản đảm bảo, chứ không phải là không có tài sản đảm báo như bề ngoài nó thể hiện.

Cấu trúc sản phẩm này có thể mở ra một cánh cửa để các doanh nghiệp Việt Nam phát hành vốn ra nước ngoài nếu họ có tài sản đảm bảo chất lượng, thuyết phục được một ngân hàng bán bảo hiểm (CDS). Cả 2 bên đều được lợi trong tình hình huy động vốn ở thị trường trong nước gặp khó khăn như hiện nay.

Năm ngoái HAG đã huy động được 60 triệu USD từ phát hành chứng chỉ lưu ký toàn cầu (GDR). Vì sao hình thức này không được áp dụng phổ biến thưa ông?

Đề huy động vốn thông qua phương tiện GDR, doanh nghiệp phải tuân theo các chuẩn mục kế toán mới, điều nay có thể dẫn đến những con số rất xấu trên bảng cân đối kế toán so với trước đó của doanh nghiệp làm giảm tính hấp dẫn với nhà đầu tư. Tất nhiên để phát hành trái phiếu quốc tế, doanh nghiệp đó phải có quy mô lớn và chứng minh được tiềm lực tốt, thông tin minh bạch. Bên cạnh đó là phải thuyết phục được tổ chức trung gian hỗ trợ (thường là một ngân hàng) ở nước ngoài. Thực tế số doanh nghiệp trên sàn có thể huy động vốn bằng hình thức này là rất ít.

An Huy

Theo TTVN

Xem thêm

Vincom chia sẻ kinh nghiệm phát hành TPCĐ quốc tế

Ông Lê Khắc Hiệp - Phó chủ tịch HĐQT Vincom nhấn mạnh tầm quan trọng của minh bạch hóa thông tin và khả năng chủ động đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.

Bùng nổ phát hành trái phiếu quốc tế năm 2012

Các doanh nghiệp và ngân hàng niêm yết dự kiến sẽ huy động 2,35 tỷ USD trái phiếu quốc tế trong năm nay.